Bệnh Gumboro ở gà là một loại bệnh truyền nhiễm cấp tính, thường xuất hiện ở gà tây có độ tuổi từ 3 đến 6 tuần. Bệnh này được gây ra bởi một loại virus tác động vào túi Fabricius, gây suy giảm hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác như viêm da hoại tử, thiếu máu và viêm gan thể bao hàm. Hãy tham khảo bài viết dưới đây của gachoic1 để hiểu rõ hơn về dấu hiệu và phương pháp điều trị bệnh Gumboro ở gà.
Bệnh Gumboro là bệnh gì?
Bệnh Gumboro ở gà là một bệnh truyền nhiễm, được phát hiện lần đầu vào năm 1957 tại khu vực Gumboro (Delaware, Mỹ). Tuy nhiên, đến năm 1962 mới được Cosgrove mô tả chi tiết và công bố là bệnh viêm thận gà do tổn thương ở vùng vỏ thận.
Ở Việt Nam, bệnh này đã xuất hiện từ những năm 1980, gây ra tổn thất lớn do thiếu kinh nghiệm và kiến thức về phòng và điều trị bệnh vào thời điểm đó.
Nguyên nhân gây ra bệnh Gumboro ở gà
IBDV là một loại virus RNA thuộc họ Birnaviridae, là nguyên nhân gây bệnh Gumboro trên gà.
Virus này có khả năng sống sót cao trong môi trường tự nhiên, bị vô hiệu hóa ở pH ≥ 12 và pH ≤ 2. Nhiệt độ 56°C trong 5 giờ, 60°C trong 30 phút, và 70°C trong thời gian ngắn là đủ để diệt virus.
Các chất hóa học như formalin 0.5% (sau 6 giờ), phenol 0.5% (sau 1 giờ), chloramin 0.5% (sau 10 phút) không thể diệt virus.
Virus có thể tồn tại trong phân rác và chất độn chuồng, với khả năng sống sót lên đến 122 ngày, tạo thành một nguồn lây truyền virus tại các trại nuôi.
Thời kỳ cảm nhiễm mạnh nhất là từ 3 đến 9 tuần tuổi, đặc biệt từ 3 đến 6 tuần tuổi. Gà dưới 3 tuần tuổi có thể mắc bệnh mà không có triệu chứng lâm sàng, nhưng gây ra suy giảm miễn dịch.
Bệnh thường xảy ra quanh năm, nhưng tập trung chủ yếu vào mùa đông và mùa xuân. Tỷ lệ mắc bệnh trong đàn thường cao lên đến 100%, với tỷ lệ tử vong thường dao động từ 20 đến 30%. Gà thường bắt đầu chết sau 3 ngày mắc bệnh và đạt đỉnh sau 5 đến 7 ngày. Trong thực tế, nhiều đàn gà mắc bệnh có tỷ lệ tử vong từ 50% đến 100%.
Biểu hiện của bệnh Gumboro ở gà
Thời gian ủ bệnh Gumboro trên gà rất ngắn, thường chỉ khoảng 2 – 3 ngày.
Ban đầu, các triệu chứng của bệnh thường là một số con trong đàn gà sẽ quay đầu tự mổ vào hậu môn.
Gà thường thể hiện dấu hiệu kém ăn, hoặc hoàn toàn bỏ ăn. Ngoài ra, gà có thể biểu hiện dấu hiệu hoảng loạn và phát ra những tiếng kêu không bình thường.
Sau 2 – 3 ngày, nền chuồng thường trở nên ướt nhanh do gà bị tiêu chảy. Gà sẽ uống nước nhiều hơn bình thường và phân thường có dạng loãng và màu trắng nhớt.
Do mất nước và chất điện giải, gà có thể trở nên liệt, ít vận động hơn, và lông của chúng có thể bẩn, đặc biệt là ở vùng lông xung quanh hậu môn. Nhiệt độ cơ thể của gà cũng sẽ giảm xuống dưới mức bình thường.
Gà trong đàn thường chết tập trung vào ngày thứ 3 – 5 sau khi bị nhiễm bệnh, sau đó tỷ lệ tử vong sẽ giảm dần và thường dừng lại vào ngày thứ 9 – 10.
Bệnh tích của bệnh Gumboro
Gà chết thường có dấu hiệu xuất huyết nặng trên các cơ đùi và cơ ngực. Các vùng xuất huyết có thể là lấm chấm hoặc hình thành thành từng đám lớn; trong trường hợp xuất huyết nặng, toàn bộ cơ thể gà có thể thâm lại do mất nước nhiều, làm cho các cơ trở nên khô cứng rất nhanh.
Sau 48 – 72 giờ từ khi nhiễm bệnh, túi Fabricius sẽ sưng to gấp 2 đến 3 lần so với kích thước ban đầu, với kích thước đạt đến tối đa vào ngày thứ 3. Các múi nang túi Fabricius lồi ra với màu trắng ngà do sưng to trong những ngày đầu.
Đến ngày thứ 4, kích thước của túi Fabricius sẽ bắt đầu giảm dần, và vào ngày thứ 5 – 6, túi sẽ trở lại kích thước ban đầu và dần teo nhỏ đi, chỉ còn khoảng 1/3 so với kích thước ban đầu vào ngày thứ 8.
Thận sẽ sưng to, có sự tích tụ muối urat trong ống dẫn niệu; những biến đổi bệnh lý này thường chỉ xuất hiện ở gà đã chết hoặc đang trong giai đoạn tiến triển.
Các biến đổi bệnh lý ở ruột có thể rất đa dạng: ban đầu ruột sẽ căng vì chứa nhiều nước, sau đó chúng sẽ chứa nhiều chất nhày trắng đục, có dấu hiệu viêm xuất huyết lan tràn dọc theo đường ruột đến tận hậu môn.
Sau 2 đến 3 ngày kể từ khi bị nhiễm bệnh Gumboro, lá lách cũng sẽ sưng lên. Sau đó, chúng sẽ giảm về thể tích tương tự như túi Fabricius.
Các cơ quan khác như gan, tim, phổi, dạ dày cũng có thể có các biến đổi bệnh lý, tuy nhiên không phải lúc nào cũng rõ ràng. Đôi khi có thể quan sát được hiện tượng xuất huyết trên niêm mạc ở vị trí tiếp giáp giữa dạ dày cơ và dạ dày tuyến.
Cách phòng bệnh Gumboro ở gà
Phòng tránh bệnh Gumboro trên gà, người nuôi cần tuân thủ nghiêm túc các biện pháp vệ sinh thú y để ngăn chặn sự lan truyền và phát triển của bệnh.
Chuồng trại cần được xây dựng sao cho cách ly hoàn toàn với các khu vực dân cư xung quanh và phải được bao bọc bằng rào ngăn. Đảm bảo chuồng trại được vệ sinh định kỳ và tiêu độc, cũng như sát trùng bằng các chất sát trùng như formalin, iod, chloramine,….
Việc sử dụng vaccine Gumboro trên gà vẫn luôn là phương pháp hiệu quả nhất trong phòng tránh bệnh. Vacxin phòng bệnh Gumboro thường được sử dụng từ giai đoạn rất sớm, thường là từ 3 đến 10 ngày tuổi của gà.
Vaccine có thể được tiêm trực tiếp cho gà, thông qua đường nhỏ mắt hoặc mũi, hoặc được pha vào nước uống cho gà tiêu thụ.
>> Bọ gà
Cách điều trị bệnh Gumboro ở gà hữu hiệu nhất
Trước đây, vì thiếu thuốc điều trị đặc hiệu việc điều trị khi gà mắc bệnh Gumboro có thể giảm nhẹ các triệu chứng.
Hiện nay, trên thị trường đã có sẵn kháng thể chống lại virus Gumboro; việc tiêm kháng thể cho gà mắc bệnh thường được thực hiện với liều lượng từ 1 đến 2ml cho mỗi con, và liều uống có thể là gấp đôi liều tiêm.
Ngoài ra, cần bổ sung thuốc bổ, vitamin và tăng cường sức đề kháng cho gà để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Sử dụng kháng sinh để chống lại vi khuẩn bội nhiễm cũng là một biện pháp hữu ích. Để giảm stress cho gà, cần giảm mật độ nuôi trong chuồng và hạn chế các yếu tố gây stress khác.
Trên đây là một số dấu hiệu và cách điều trị bệnh Gumboro ở gà. Việc nhận biết những biểu hiện này kịp thời khi gà mắc bệnh rất quan trọng. Chúc các bạn có một quá trình nuôi gà hiệu quả và thành công.