Bệnh ILT trên gà hay còn gọi là bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm, là một trong những bệnh phổ biến ảnh hưởng đến đàn gà. Bệnh lây lan nhanh chóng và gây ra tổn thất lớn trong chăn nuôi. Trong bài viết dưới đây, gachoi c1 sẽ hướng dẫn bà con cách nhận biết triệu chứng của bệnh ILT và phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Bệnh ILT trên gà được hiểu như thế nào?
Bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT) là một bệnh nguy hiểm do virus thuộc nhóm Herpes gây ra. Nó ảnh hưởng đến tất cả các loại gia cầm như gà, gà tây, gà lôi, cũng như chim, ngỗng. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của bệnh có thể khác nhau. Gà thường mắc bệnh từ 20 ngày tuổi đến dưới 1 năm tuổi, với mức độ nặng nhất thường xảy ra ở giai đoạn từ 3 đến 5 tháng tuổi. Virus phát triển nhanh chóng trong phôi gà nhưng bị tiêu diệt nhanh chóng trong môi trường bên ngoài.
Bệnh ILT chủ yếu ảnh hưởng đến đường hô hấp, gây viêm nhiễm ở khí quản và thanh quản, làm gà thở khó, thở khò khè và có thể dẫn đến tử vong do chất dịch viêm đông đặc trong khí quản.
Gia cầm sau khi điều trị khỏi bệnh vẫn có thể bài tiết mầm bệnh ra môi trường, do đó, khả năng tái phát của bệnh ILT tại các trại nuôi đã từng nhiễm bệnh trong cùng một lứa nuôi là rất cao.
Con đường lây bệnh ILT trên gà
Mầm bệnh ILT có thể xuất hiện quanh năm, nhưng tăng cao nhất trong điều kiện thời tiết nóng ẩm. Bệnh này lây lan qua đường hô hấp khi gia cầm hít thở và có thể truyền qua niêm mạc mắt, từ đó vào xoang mắt rồi lan qua đường hô hấp.
Ngoài ra, mầm bệnh cũng có thể lây qua các dụng cụ chăn nuôi bị nhiễm và qua vật chủ trung gian như người, chuột, muỗi, chim, và các loài động vật khác. Bệnh cũng lây truyền khi nhập đàn mới đã nhiễm bệnh hoặc thông qua đàn cũ mang theo mầm bệnh. Tuy nhiên, bệnh không thể truyền qua trứng.
Dấu hiệu nhận biết bệnh ILT trên gà nhanh nhất
Sau khi tiếp xúc với gà bệnh, chỉ sau 6-12 ngày, các triệu chứng hô hấp như thở khó và thở khò khè nhanh chóng lan ra trong bầy. Các dấu hiệu khác bao gồm chảy nước mắt, chảy nước mũi và tiếng kêu xao xác. Gà có thể kéo dài cổ ra để thở và sau đó chết do dịch nhầy tích tụ trong khí quản gây nghẹt thở. Da của gà có thể chuyển sang màu xanh tím do thiếu oxy máu.
Thời gian từ khi xuất hiện các triệu chứng hô hấp đến khi gà hồi phục có thể kéo dài khoảng 2 tuần. Tỷ lệ chết do bệnh thường dao động từ 10-50%. Gà đẻ cũng có thể giảm tỷ lệ từ 10-14%, và sau khi khỏi bệnh, tỷ lệ này mới trở lại bình thường.
Một số con có thể bị dính mắt do viêm kết mạc. Quan sát trong chuồng nuôi có thể thấy các vết máu trên tường, lồng nuôi, và mỏ gà cũng có thể có các vết máu khô. Số lượng gà chết ban đầu có thể ít, nhưng tăng dần tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Triệu chứng bệnh ILT trên gà
Bệnh ILT ở gà hay còn là bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm, có 5 dạng biểu hiện: cấp tính, dưới cấp, mắt, mãn tính và thể ẩn bệnh.
Thể cấp tính
- Một số có thể chết đột ngột.
- Những con khác có dấu hiệu như buồn ngủ, ủ rũ, xù lông, thở khó, ngạt từng cơn, và rướn dài cổ khi hít khí, có thể kèm theo máu khi kêu.
- Da và mào gà có thể chuyển sang màu xanh tím.
- Các triệu chứng viêm mũi, viêm mí mắt, chảy nước mắt và nước mũi thường xuất hiện.
- Tỷ lệ ốm và chết có thể rất cao, dao động từ 50-70%.
Thể dưới cấp
Gà có triệu chứng viêm mũi, viêm mắt và viêm xoang má, giống như bệnh sổ mũi truyền nhiễm hoặc cúm gà, với chảy nhiều nước mũi và nước mắt. Thỉnh thoảng gà có thể ho.
Gà có thể ăn kém và giảm đẻ, với tỷ lệ ốm khoảng 50%. Tỷ lệ chết không vượt quá 20%, và bệnh kéo dài khoảng 2-3 tuần trước khi chuyển sang thể mãn tính.
Thể mắt
- Thường gặp ở gà từ 20 đến 40 ngày tuổi.
- Một trong hai mắt bị viêm, gà tránh ánh sáng và thường tìm chỗ tối để đứng hoặc nằm.
- Chảy nước mắt, có thể dẫn đến viêm toàn bộ mắt và mù.
- Đầu sưng to ở một hoặc cả hai bên.
Thể mãn tính
- Triệu chứng ho và thở ngạt xuất hiện không thường xuyên.
- Tỷ lệ đẻ giảm nhẹ nhưng kéo dài.
- Tỷ lệ chết giảm xuống 5%.
- Bệnh có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí đến 2 tháng.
Thể ấn bệnh
Đây là thể bệnh mang trùng, không có dấu hiệu bệnh rõ rệt.
Cách điều trị bệnh ILT trên gà hữu hiệu nhất
Khi phát hiện bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT) trong trại, cần cách ly tuyệt đối các dãy chuồng khác. Bệnh do virus gây ra nên hiện chưa có thuốc đặc trị, vì vậy, người chăn nuôi nên tiêm vaccine để phòng ngừa.
Nếu bệnh ở giai đoạn đầu, đàn gà còn khỏe, có thể ngay lập tức sử dụng vaccine kết hợp với việc tăng cường sức đề kháng. Nếu sức khỏe của đàn gà yếu, cần sử dụng thuốc long đờm như Bromhexine để giúp gà dễ thở và tăng sức đề kháng trước khi tiêm vaccine. Tiếp tục theo dõi và sử dụng thêm thuốc bổ để nâng cao sức đề kháng.
Sau khi xử lý bằng vaccine và loại bỏ các gà nhiễm nặng, sử dụng kháng sinh đường hô hấp như Doxy, Oxytetracycline, Tylosin, Enrofloxacin, Florfenicol để điều trị và phòng tránh các bệnh kế phát.
Cách phòng bệnh ILT trên gà
Đây là bệnh do virus gây ra và không có phương pháp điều trị đặc hiệu. Để ngăn chặn bệnh, sử dụng vaccine và thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học là cần thiết.
Sử dụng vaccine phòng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB) lần 1 khi gà đạt 5 ngày tuổi, lần 2 khi gà đạt 21 ngày tuổi và lần 3 khi gà đạt 70 ngày tuổi. Đối với vaccine phòng bệnh ILT, tiêm lần 1 khi gà đạt 25 ngày tuổi và nhắc lại hàng tháng.
Thiết lập kế hoạch an toàn nghiêm ngặt:
- Tổ chức hố sát trùng ở cổng trại và tại mỗi dãy chuồng nuôi.
- Thực hiện khử trùng và cách ly nghiêm ngặt khi có sự ra vào trại, hạn chế tối đa việc lưu thông xe trong khu vực trại.
- Nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ thú y khi có gà chết hoặc có biểu hiện bất thường trong đàn.
- Chỉ mua con giống từ các cơ sở sản xuất uy tín.
- Ngăn chặn nhiễm khuẩn vào thức ăn, nước uống và dụng cụ chăn nuôi.
Bệnh ILT trên gà rất nguy hiểm. Người chăn nuôi không nên chủ quan mà cần tuân thủ các quy định kỹ thuật để giảm thiểu tác động của bệnh này trong chăn nuôi.